خانواده درمانی یا مشاوره خانواده، مجموعهای از رویکردهای روان درمانی است که به جای درمان فردی، بر همه افراد خانواده متمرکز است و تمامی این افراد در جریان روند درمان قرار دارند. این روش، اغلب زمانی پیشنهاد میشود که کودکان و نوجوانان دچار مشکل شده باشند و یا یکی از افراد بزرگسال خانواده درگیر مشکلات جدی شده باشد که کل خانواده را تحت تأثیر قرار دهد، مانند اعتیاد، افسردگی مزمن و …
خانواده درمانی، میتواند به اعضای خانواده در بهبود ارتباط و رفع درگیریها و تنشها کمک کند. این روش، اغلب درمانی کوتاه مدت است. در جلسات مشاوره، ممکن است تمام اعضای خانواده، یا تنها برخی از اعضا، که توانایی شرکت در این جلسات را دارند، شرکت کنند. برنامه درمانی، براساس شرایط و وضعیت خاص هر خانواده متفاوت خواهد بود. این جلسات، به یادگیری مهارتهایی میپردازد که به تعمیق روابط بین اعضای خانواده و گذر از زمانهای پرتنش و سخت کمک میکند. تأثیر این مهارتها و جلسات تا مدتها پس از پایان جلسات مشاوره نیز ادامه خواهد داشت.
مشاوره خانواده چیست؟
خانواده به عنوان خواستگاه هر فرد برای حضور و فعالیت در اجتماع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. همه ما نسبت به خانواده ای که در آن حضور داریم، وظایف و تعهداتی را برعهده داریم و همیشه باید برای حفظ و ثبات خانواده به این موارد متعهد باشیم. وقتی که به عنوان رأس خانواده یعنی همسر، مادر و یا پدر نقش داریم، این تعهدات، اهمیت بالاتری می یابند. چراکه مدیریت و راهبرد خانواده به عهده ماست.
خانواده در ایجاد شخصیت کودکان خود، عادت ها، طرز صحبت کردن، نحوه عشق ورزیدن، فرهنگ، شیوه ارتباط گرفتن با افراد دیگر و نحوه تفکرشان، نقش بسیار مهمی ایفا می کند. بنابراین هرنوع سهل انگاری و اتباط نامناسب با اعضای خانواده منجر به مشکلات جبران ناپذیری می شود. هدف مشاوران خانواده بیشتر از درمان، پیشگیری می باشد. بنابراین بهتر کنار خانواده و در ارتباط با فرد به فرد از اعضای خانواده باشند تا بتوانند آن خانواده را در برابر مشکلات و بحران هايى از جمله اعتیاد، مسائل پزشکی، تشخیص سلامت جسمی و روانی کمک کنند. مشاور خانوادهای که بتواند در این امور به خانواده کمک لازم را برساند، یک مشاور خانواده ایده آل است.
همچنین داشتن ارتباطات درست، اخلاق مداری، توانایی حل مسائل، آموزش و رهبری از جمله ویژگی های یک مشاور خانواده خوب می باشد. ارتباط خانواده ها با مشاور نیز می تواند در بهبود ارتباطات و رفع اختلافات خانوادگی تاثیر بسزایی داشته باشد.
چرا خانواده درمانی اهمیت دارد؟
برخی مسائل و مشکلات فرد میتواند تبعاتی بسیار گسترده در زندگی شخصیاش داشته باشد و تمام اطرافیان او را درگیر کند. یک فرد معتاد، فردی که از افسردگی مزمن رنج میبرد، افرادی که درگیر بیماریهای روانی مزمن هستند و …. نهتنها به خانواده خود آسیب میزنند و در کنار درمان مشکل آنها باید به بهداشت روانی خانوادههایشان نیز توجه شود، بلکه در صورتی که خانواده از مشکل آنها آگاهی کافی نداشته باشد، نمیتواند حمایتهای لازم را انجام دهد و به بهبود فرد و بهبود شرایط کلی خانواده کمک کند.
خانواده درمانی میتواند به بهبود رابطه فرد، با همسر، فرزندان یا سایر اعضای خانواده کمک کند. در این نوع درمان، مشاور بر بهبود مشکلات خانواده تمرکز دارد که ناشی از برخی مسائل مانند مسائل مالی، مسائل زناشویی، تنش میان والدین و فرزندان، تأثیر سوءمصرف مواد یا ابتلای یکی از اعضاء خانواده به بیماری روانی هستند. ممکن است این روش همراه با انواع دیگر درمانهای بهداشت روان به کار گرفته شود، بخصوص اگر یکی از افراد خانواده، مبتلا به بیماری روانی یا اعتیاد باشد که در این موارد، به سایر درمانهای رواندرمانی و حتی بازتوانی نیز نیاز است. برای مثال، در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده به اسکیزوفرنی یا اعتیاد، درمانهای فردی، در کنار خانواده درمانی توصیه میشود. اهمیت خانواده درمانی در این است که میتواند به اعضای خانواده کمک کند یکدیگر را بهتر درک کنند و مهارتهای کنار آمدن با یکدیگر را بهتر فراگیرند.
در خانواده درمانی چه کارهایی صورت می گیرد؟
در این روش، درمانگر به طور معمول چندین نفر از اعضای خانواده را برای جلسات درمانی دور هم جمع میکند. با این حال، یکی از اعضای خانواده ممکن است به صورت جداگانه نیز مراجعه کند. جلسات معمولاً حدود ۵۰ دقیقه تا یک ساعت طول میکشد. خانواده درمانی اغلب کوتاه مدت است، به طور کلی حدود ۱۲ جلسه به طول میانجامد. با این حال، تعداد دفعات ملاقات و تعداد جلسات مورد نیاز به شرایط خاص خانواده و توصیه درمانگر بستگی دارد.
در طول مراجعه، موارد زیر بررسی میشود؛
- توانایی خانواده در حل مشکلات و بیان افکار و عواطف به روشی سازنده
- کاوش در نقشهای خانوادگی، قوانین و الگوهای رفتاری، برای شناسایی منشأهای احتمالی درگیری و اختلاف، و شناسایی روشهایی برای حل این مسائل
- شناسایی نقاط قوت و ضعف خانواده
خانواده درمانی چه مزایایی دارد؟
- ایجاد مرزهای سالم در روابط خانوادگی
- بهبود ارتباطات بین فردی
- تعریف نقشها در خانواده
- بهبود پویایی در روابط خانوادگی
- بهبود توانایی حل مسئله خانواده
مشاوره خانواده یا خانواده درمانی، روشی برای ایجاد و حفظ روابط خانوادگی سالم و کاربردی است. هدف، شناسایی و رفع مشکلات خانواده است. این مسائل میتواند عاطفی، روانی یا رفتاری باشد. بسیاری از رویکردهای خانواده درمانی از نظریهی سیستمهای خانواده سرچشمه میگیرد. این نشان میدهد که خانوادهها به جای گروههایی از افراد که مستقل از یکدیگر عمل میکنند، در سیستمهایی کار میکنند. بر اساس نظریهی سیستمهای خانواده، تغییر در یکی از اعضاء بر سایر بخشهای خانواده تأثیر میگذارد. تفاوت این شاخهی روانشناسی با روانشناسی ازدواج این است که تنها روی روابط زن و شوهری تمرکز ندارد و همه روابط از جمله فرزند و والدین، و فرزندان با یکدیگر و حتی رابطه با اعضای فامیل بسیار نزدیک را تحت بررسی قرار میدهد.
ما در مجموعه خود اقدام به شناسایی و درمان مسائل خانوادگی شما، در محیطی گرم و صمیمی و سرشار از آرامش می کنیم.